Od samego początku istnienia Zgromadzenia Słowa Bożego (SVD), bracia zakonni odgrywali fundamentalną rolę w kształtowaniu misji i tożsamości naszej misyjnej wspólnoty. Historia braci jest głęboko spleciona z rozwojem całego Zgromadzenia, zwłaszcza podczas jego niezwykle dynamicznej światowej ekspansji misyjnej.
Pierwsza wzmianka o braciach-werbistach pochodzi z 1877 r., kiedy św. Arnold Janssen, założyciel werbistów, wspomniał o postulantach w książce zatytułowanej „Brüderbuch” (Księga braci). Początkowa liczba postulantów była skromna, gdyż spośród trzech pierwszych kandydatów do nowicjatu dotrwał tylko August Kreichel. Jednak wkrótce bracia zakonni stali się kamieniem węgielnym rozwoju misji. Ich praca była kluczowa dla rozwoju dzieła w Steylu i rozwoju działalności Zgromadzenia w innych krajach.
Br. Krzysztof Walendowski SVD w Boliwii (fot. archiwum Krzysztofa Walendowskiego)
Św. Arnold uważał braci za integralną element rozwoju Domu Misyjnego w Steylu, szczególnie w utrzymaniu infrastruktury i zarządzaniu praktycznymi aspektami pracy misyjnej. Wśród tych zadań kluczowym narzędziem do rozpowszechniania wiadomości misyjnych i inspirowania powołań była drukarnia. Ona też stała się podstawowym środkiem ewangelizacji. Publikacje takie jak „Stadt Gottes” i „St. Michael's Almanac” docierały do tysięcy czytelników, inspirując powołania i zapewniając wsparcie finansowe dla misji. Bracia podróżujący z miejsca na miejsce, znani jako Reisebrüder, promowali te publikacje w całej Europie, a nawet w Stanach Zjednoczonych, docierając do niemieckich imigrantów i pomagając stworzyć solidne podstawy pod przyszłą pracę werbistów.
Br. dr Jerzy Kuźma SVD podczas patrolu misyjnegho w buszu w Papui-Nowej Gwinei (fot. archiwum Jerzego Kuźmy)
Rzecz jasna wkład braci w rozwój zgromadzenia wykraczał daleko poza zwykłą pracę fizyczną. Od 1882 r. składali śluby ubóstwa, czystości i posłuszeństwa, będąc tym samym pełnoprawnymi członkami zgromadzenia. Jednak początkowo ich role były graniczone do zadań pomocniczych, bez czynnego lub biernego głosu w zarządzaniu Zgromadzeniem. Jednak mimo, że ograniczenie to utrzymywało się przez wiele lat, zapał misyjny braci nigdy nie osłabł. Wielu z nich zostało wysłanych za granicę, przyczyniając się do powstania misji werbistów w takich krajach jak Brazylia, Chiny i Stany Zjednoczone.
W XX wieku bracia stanęli w obliczu różnych wyzwań współczesnego świata, w szczególności industrializacji, która sprawiła, że wiele prac, które dotychczas wykonywali przestało być potrzebnych. Zamknięcie kilku drukarni skłoniło ich do przystosowania się do nowych zawodów, takich jak nauczanie czy administracja. Niemniej jednak ich zaangażowanie w misję pozostało fundamentalne. W krajach takich jak Indonezja i Indie, bracia zakonni odegrali kluczową rolę we wspieraniu silnych lokalnych powołań. W 1934 r. w Chinach powstał nowicjat dla braci, co stanowiło kamień milowy w globalnej ekspansji werbistów.
Br. Karl Schaarschmidt SVD w RPA (fot. Ruth Steiner)
Czasy powojenne przyniosły braciom znaczące zmiany. Kapituła Generalna z 1967 r. przyznała im prawo do udziału w wyborach i zarządzaniu Zgromadzeniem, co wyznaczyło nowy rozdział w uznaniu ich pracy i powołania. W 1972 r. br. Max Staudinger SVD został pierwszym bratem zakonnym wybranym do Rady Generalnej. W 2022 r. papież Franciszek wprowadził dodatkowe reformy, zezwalając braciom w zgromadzeniach kleryckich na zajmowanie stanowisk kierowniczych. Chociaż w przypadku niektórych ról, takich jak przełożony generalny, nadal wymagana jest zgoda Watykanu, reformy te otworzyły zupełnie nowe perspektywy. W grudniu 2022 r. br. Roberto Duarte SVD został pierwszym bratem zakonnym pełniącym funkcję przełożonego prowincjalnego w Ekwadorze. Niedawno br. José Moacir Rudnick SVD został mianowany przełożonym regionalnym w Mozambiku. Ponadto wielu braci zajmuje znaczące stanowiska w Zgromadzeniu. Na przykład br Carlos Ferrada SVD jest koordynatorem generalnym apostolatu Justice and Peace. Obok niego w Generalacie SVD w Rzymie posługuje wielu innych braci zajmujących bardzo ważne i odpowiedzialne stanowiska.
Br. Sjaak Swinkels SVD w Papui-Nowej Gwinei (fot. Andrzej Danilewicz SVD)
Dziś dziedzictwo Braci Pionierów SVD jest kontynuowane na całym świecie. Poprzez zadania administracyjne, pracę w edukacji, a także zwykłe świadectwo życia modlitwą i pracą, wielu braci zakonnych jest dziś odpowiedzialnych za charakterystyczne wymiary działalności misyjnej werbistów. Bracia nadal ucieleśniają ducha misyjnego przewidzianego przez św. Arnolda Janssena. Ich obecność w zgromadzeniu pozostaje świadectwem globalnego zasięgu misji werbistów, głęboko zakorzenionej w tradycji pokornej służby i niezachwianego oddania szerzeniu Ewangelii. (adm)
Za: Arnoldus Nota
Br. Albert Kurczab SVD w Demokratycznej Republice Konga (fot. Nonito Gallego SVD)