Werbiści pracują na terenie Chin od 1879 roku, gdy przybyli tam pierwsi werbistowscy misjonarze: św. Józef Freinademetz SVD i o. Jan Anzer SVD. Kilka lat później dołączyli do nich kolejni i misja w Kraju Środka zaczęła się rozwijać bardzo dynamicznie.
Dziś Prowincja Chińska zgromadzenia składa się z 4 dystryktów: Tajwan Północ, Tajwan Południe, Hongkong-Makau oraz Chiny kontynentalne.
Z powodów historycznych i politycznych najbardziej prężnie werbiści działają na Tajwanie, gdzie pracują od lat 50-tych XX wieku. Regularne i na szeroką skalę prowadzone duszpasterstwo rozpoczęło się na wyspie w latach 60-tych.
Dziś na Tajwanie werbiści prowadzą kilkanaście parafii, głównie w rejonie Tajpej oraz w diecezjach Chiayi i Kaohsiung. Jak podkreślają, sytuacja duszpasterska jest wymagająca, głównie z powodu starzejącego się społeczeństwa i wynikającej z tego malejącej liczby katolików. Z drugiej strony rośnie na Tajwanie liczba migrantów i werbiści angażują się w apostolat tej grupy ludzi. Od lat pracują też ze społecznościami aborygeńskimi, szczególnie wśród ludu Tsou.
Biskupi diecezji w południowej części wyspy są bardzo otwarci na współpracę z werbistami i z zadowoleniem przyjmują w swoich diecezjach kolejnych misjonarzy, którzy podejmują się różnorakich zadań apostolskich i administracyjnych.
Msza święta niedzielna w jednej z tajwańskich parafii (fot. Heinz Helf SVD)
POSŁUCHAJ PODCASTU: Trzeba ciągle się rozwijać
Jednym z niezwykle ważnych ośrodków pracy werbistów jest Katolicki Uniwersytet Fu Jen w Tajpej na Tajwanie. Został założony w 1925 roku jako Akademia Fu Jen w Pekinie przez amerykańskich benedyktynów. Dwa lata później stał się Uniwersytetem Fu Jen. Nazwa “Fu Jen" pochodzi z Dialogów Konfucjańskich i wyraża ideę nawiązywania przyjaźni poprzez sztukę i kultywowanie cnoty poprzez takie przyjaźnie.
Werbiści przejęli administrację placówki w 1933 roku. Po objęciu włądzy przez komunistów, Uniwersytet Fu Jen został zamknięty, a w 1952 roku włączony do Pekińskiego Uniwersytety Pedagogicznego. W 1959 roku werbiści, jezuici i Konferencja Biskupów rozpoczęli starania o odrodzenie Uniwersytetu Fu Jen na Tajwanie i już w następnym roku placówka została zatwierdzona przed odpowiednie władze. Rekrutacja na program magisterski z filozofii rozpoczęła się w 1961 roku, a programy licencjackie w trzech wydziałach zostały oficjalnie otwarte w 1963 roku.
Dziś w ramach Katolickiego Uniwersytetu Fu Jen działa 12 wydziałów oraz Szkoła Kształcenia Ustawicznego (SOCE). W ofercie edukacyjnej placówki znajduje się 50 kierunków studiów licencjackich, 49 kierunków studiów magisterskich, 24 kierunki studiów magisterskich dla pracujących, 12 kierunków studiów doktoranckich, 16 kierunków studiów licencjackich SOCE oraz jeden 2-letni program studiów magisterskich. Uniwersytet ma umowy partnerskie z ponad 400 instytucjami na całym świecie.
Procesja eucharystyczna na ulicach Chiayi na Tajwanie (fot. Andrzej Kołacz SVD)
Obecnie na Fu Jen kształci się 26 tys. studentów. Od czasu ponownego założenia uniwersytetu na Tajwanie mury uczelni opuściło ponad 200 tys. absolwentów.
Uniwersytet Fu Jen podlega bezpośrednio Stolicy Apostolskiej. Jest niezwykle szanowaną placówką edukacyjną na całym świecie. Dyplomy jego ukończenia uznawane są przez UNESCO. Niezwykle ważny jest jego potencjał w promowaniu tożsamości katolickiej na Tajwanie.
Więcej o Uniwersytecie Katolickim Fu Jen
W ostatnich latach otwarło się przed werbistami nowe pole działalności. Jeden z wykładowców z Uniwersytetu Fu Jen prowadzi posługę skoncentrowaną na doradztwie rodzinnym i wsparciu małżeństw. Z pomocą świeckiego współpracownika, zatrudnionego przez prowincję, prowadzą doradztwo małżeńskie, kursy przygotowania do małżeństwa oraz oferują pomoc duchową i psychologiczną dla małżeństw mieszanych. Organizują też liczne wykłady i zajęcia warsztatowe.
O. Eryk Koppa SVD i o. Pushpa Anbu SVD, wizytatorzy generalni, ze współbraćmi jednej z tajwańskich parafii (fot. archiwum SVD)
POSŁUCHAJ PODCASTU: Werbiści wśród ludu Tsou na Tajwanie
Warto podkreślić, że ten rodzaj duszpasterstwa bezpośrednio dotyka wyzwań stojących przed małżeństwami mieszanymi w tajwańskim społeczeństwie, szczególnie w przypadkach, gdy zamożni Tajwańczycy szukają partnerów z krajów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji ekonomicznej.
Podczas Kapituły Prowincjalnej w 2014 roku duszpasterstwo rodzin zostało uznane za jeden z priorytetów działalności werbistów na Tajwanie. Od tego czasu duszpasterze werbistowskich parafii aktywnie poszukują nowych dróg dla swojej pracy. Co ciekawe, to pionierskie, w pewnym sensie, podejście do duszpasterstwa, rozciąga się także na emerytowanych misjonarzy w prowincji, którzy w miarę sił żarliwie starają się wnieść swój wkład w ten rodzaj działalności misyjnej.
O. Pushpa Anbu SVD, wizytator generalny (piąty od lewej) zgronem pedagogicznym szkoły w Hongkongu (fot. archiwum SVD)
Hongkong i Makau to dwa specjalne regiony administracyjne, włączone w struktury Chińskiej Republiki Ludowej pod koniec XX wieku (odpowiednio w 1997 i 1999 roku). Hongkong w latach 1842–1997 stanowił posiadłość brytyjską i był jednym z największych centrów finansowych i portów morskich świata. To tutaj docierali pierwsi werbiści przybywający do pracy misyjnej w Chinach kontynentalnych. Z kolei Makau było pierwszą i najdłużej istniejącą europejską kolonią (portugalską) na terenie Chin.
OBEJRZYJ: Misja Józefa Freinademetza
Film opowiada m. in. o Hongkongu i pobycie tam pierwszego werbistowskiego misjonarza
Dziś zgodnie z doktryną “jeden kraj, dwa systemy”, sformułowaną w 1984 roku przez Deng Xiaopinga, oba regiony posiadają pewną autonomię. Są częściowo suwerenne w sprawach finansów, prawa, polityki wewnętrznej, kultury i oświaty. Posiadają także własne ustawy zasadnicze i system walutowy. Rządowi w Pekinie podlegają kwestie obronności i polityki zagranicznej, jednak pomimo to delegaci z Hongkongu i Makau mogą uczestniczyć w międzynarodowych organizacjach gospodarczych jako samodzielni członkowie.
Oba regiony autonomiczne zostaną ostatecznie zespolone z Chińską Republiką Ludową w 2047 roku (Hongkong) i 2049 roku (Makau).
W Hongkongu i Makau werbiści prowadzą duszpasterstwo parafialne, duszpasterstwo migrantów, apostolat ludzi morza i apostolat wykładowców wyższych uczelni. W Hongkongu udzielają się także w diecezjalnym apostolacie migrantów oraz obsługują kaplicę na międzynarodowym lotnisku Chek Lap Kok. W obu dystryktach większość stanowią młodzi misjonarze, co stanowi znaczny potencjał na przyszłość.
W sumie w Hongkongu i Makau pracuje obecnie 21 misjonarzy z 8 narodowości, w tym 2 Polaków. Na Tajwanie natomiast pracuje łącznie 49 werbistów z 16 narodowości, w tym 6 Polaków.
Źródła:
Arnoldus Nota, Catalogus SVD
www.fju.edu.tw, www.wikipedia.org
Więcej o werbistach na Tajwanie i w Hongkongu
Werbiści z Makau (fot. archiwum SVD)
Makau (fot. Andrzej Kołacz SVD)