Wiara i rozum – pisał Jan Paweł II w encyklice pod tym samym tytułem – są jak dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy. Wiemy z doświadczeń pokoleń nas poprzedzających oraz z własnych, że niedomagania w łączeniu fides et ratio prowadzą do sprzeniewierzania się Dobrej Nowinie. Zaniedbania w tym obszarze trywializują bądź ideologizują wartości chrześcijańskie, pozbawiając je duchowej i ewangeliczno-inkulturacyjnej głębi. Prowadzą do trudnych w przezwyciężaniu marazmów i kryzysów, indywidualnych i strukturalnych. W przeszłości każde pokolenie uczniów i misjonarzy Jezusa Chrystusa stało przed analogicznymi wyzwaniami. Dziś stoimy także i my.
„Od Maximum illud do Evangelii Gaudium i Synodu Kościoła w Amazonii. Nauki teologiczne, humanistyczne i społeczne w służbie misji” – pod takim hasłem 27 i 28 listopada 2019 roku na Katolickim Uniwersytecie Jana Pawła II odbyła się konferencja naukowa, na której debatowano na temat dziejów i aktualności dokumentu Benedykta XV sprzed stu lat. Organizatorem była Katedra Religiologii i Misjologii KUL oraz Polska Akademia Nauk, oddział w Lublinie.
Ojciec Sylwester Grabowski, w imieniu Polskiej Prowincji Zgromadzenia Słowa Bożego, objął konferencję patronatem honorowym. Od strony naukowej konferencji patronowały: Anthropos Institute, Katolicka Federacja Biblijna, Centrum Migranta Fu Shenfu, Stowarzyszenie Teologów Fundamentalnych i Lubelskie Towarzystwo Naukowe.
Prelegenci i słuchacze konferencji. Na pierwszym planie o. Jan Jacek Stefanów SVD, sekretarz generalny Catholic Biblical Federation (fot. ks. Wojciech Prawda)
Każdego dnia obrady rozpoczynano poranną Eucharystią w kościele akademickim, odprawianą za misje, nieżyjących pracowników i studentów Sekcji Teologii Fundamentalnej KUL. Pierwszego dnia ceremonii otwarcia przewodniczył dyrektor Instytutu Nauk Teologicznych, ks. prof. dr hab. Marcin Składanowski i o. prowincjał Sylwester Grabowski SVD. Odczytano także list pana prof. dr. hab. n. med. Tomasza Trojanowskiego, prezesa Oddziału Lubelskiego PAN, skierowany do organizatorów i uczestników konferencji. Księża profesorowie Jacenty Mastej i Krzysztof Kaucha przybliżyli uczestnikom sylwetkę i dorobek naukowy śp. ks. profesora Mariana Ruseckiego.
W dwudniowych obradach, które odbywały się w sali C-1031, przedstawiciele 11 różnych ośrodków naukowych, polskich i zagranicznych, wygłosili 28 referatów. Dotyczyły one Maximum illud oraz dawnych i aktualnych zagadnień misyjno-ewangelizacyjnych.
Na uwagę zasługuje fakt, że po raz pierwszy na KUL-u konferencja miała wyjątkowo werbistowski charakter. Przemyśleniami dzielili się werbiści: Roger Schroeder z Chicago, Jan Stefanów, Stanisław Grodź, Andrzej Miotk, Jacek Gniadek, Zdzisław Kupisiński i Andrzej Pietrzak. Dzięki uprzejmości o. Wiesława Dudara i o. prof. Jacka Pawlika, zorganizowano wystawę „Misjonarz ze Śląska. O. Paul Joachim Schebesta (1887-1967) – pionier badań wśród Pigmejów i Negrytów” oraz rozprowadzono werbistowskie materiały misyjne.
Referat wygłosili: ks. prof. Krzysztof Kaucha, dr Anna Miśkowiec FMM, pan prof. Eugeniusz Sakowicz, dr Bartłomiej Marek OFM, dr Łukasz Samiec OFMCon, ks. dr. Bogusław Kieżel, dr Anicet Piotr Gruszczyński OFM. Na dwóch ostatnich sesjach owoce swoich badań przedstawili doktoranci Sekcji Teologii Fundamentalnej KUL, a ks. Zenon Strykowski SCJ z Helsinek barwnie przybliżył sytuację Kościoła w Finlandii i pracę wśród imigrantów.
O. Stanisław Wargacki SVD (fot. ks. Wojciech Prawda)
W pierwszym dniu obrad wykorzystano nowoczesne środki komunikacji. Ojciec prof. dr Kasper Mariusz Kaproń OFM, z Universidad Católica Boliviana San Pablo Cochabamba, wygłosił telekonferencję na temat synodu amazońskiego. Teksty referatów ukażą się w monografii wydanej w Wydawnictwie KUL.
Podkreślenia wymaga obecność na konferencji prof. dr. Rogera Schroedera SVD z Catholic Theological Union w Chicago. Pomimo licznych zobowiązań, był z nami i ubogacił nasze środowisko naukowe i werbistowskie innowacyjnymi przemyśleniami. Wygłosił trzy wykłady w języku angielskim: „Misje, kultura i działalność werbistowskiego Instytutu Anthropos”, „Międzykulturowość i profetyczny dialog w XXI wieku” oraz „Misje jako wchodzenie do czyjegoś «ogrodu» na przykładzie Papui Nowej Gwinei”. Ojciec Roger mówił o aktualności tradycji antropologiczno-kulturowo-misyjnej naszego Zgromadzenia. Z żywym zainteresowaniem spotkała się jego metafora ogrodu (Entering Someone Else’s ‘Garden’).
W przerwach pomiędzy sesjami uczestnicy konferencji mieli okazję do osobistych rozmów. Dzięki zaangażowaniu studentów podawano pyszne ciasto, kawę, herbatę i napoje. Dopełnieniem nieformalnych spotkań były wspólne obiady w konwikcie.
W piątek 29 listopada, w sali C-853, Sekcji Teologii Fundamentalnej, odbyło się zebranie Instytutu Anthropos. Uczestniczyli w nim ojcowie: Stanisław Grodź, Roger Schroeder, Andrzej Bronk, Jacek Pawlik i Zdzisław Kupisiński. Obrady zwieńczono roboczym lunchem.
Ważnym owocem konferencji jest przypomnienie znanej prawidłowości: doniosły wpływ na działania misyjno-ewangelizacyjne ma sposób rozumienia siebie i otaczającego świata oraz pojęcia wypracowane przez nauki teologiczne, humanistyczne i społeczne. Wiara i życie radością Ewangelii, która „napełnia serce i całe życie tych, którzy spotykają się z Jezusem” (EG 1), musi mieć krytyczną, solidną i nietuzinkową podbudowę ludzkiego ratio. Tym samym konferencja wykazała, że słowa Benedykta XV zawarte w ogłoszonym 30 listopada 1919 roku liście apostolskim Maximum illud, nadal są aktualne: należy kształcić misjonarzy „we wszystkich dziedzinach nauk zarówno teologicznych, jak i świeckich”. Dziś dynamiczny rozwój wolontariatu i nowych form liderowania we wspólnotach eklezjalnych potwierdza znaczenie tej dyrektywy w spełnianiu zadań misyjno-ewangelizacyjnych. Mówi nam ona o potrzebie analogicznego ukierunkowania ich formacji.
O. Roger Schroeder SVD z Catholic Theological Union w Chicago (fot. ks. Wojciech Prawda)
Wszystkim uczestnikom, osobom i instytucjom wspierającym należy się uznanie i podziękowanie. Szczególne wyrazy wdzięczności przekazuję Polskiej Akademii Nauk, której grant umożliwił zrealizowanie konferencji; gościom z zagranicy i z Polski dziękuję za przybycie i przeprowadzone wykłady; o. Henrykowi Ślusarczykowi i wspólnocie werbistowskiej w Warszawie, Chludowie i Lublinie za opiekę nad o. Rogerem; o. dr. Stanisławowi Wargackiemu za pomoc w przygotowaniu i przeprowadzeniu konferencji; oo. Dudarowi i Pawlikowi za wystawę i materiały misyjne.
Konferencja nie odbyłaby się bez duchowego wsparcia o. prowincjała Sylwestra, któremu serdecznie dziękujemy. Ostatecznie wszystko ad maiorem Dei gloriam et Beatissimae Virginis Mariae honorem et inque hominum salutem.
Andrzej Pietrzak SVD
Za: Komunikaty SVD
