Dwóch werbistów znalazło się w gronie laureatów tegorocznych medali “Benemerenti in Opere Evangelizationis” przyznawanych przez Komisję Episkopatu Polski ds. Misji. Są to ojcowie Tadeusz Gruca SVD, wieloletni misjonarz w Indonezji oraz Feliks Poćwiardowski SVD, ewangelizator poprzez środki społecznego przekazu, autor wielu filmów o tematyce misyjnej.
Uroczysta gala wręczenia medali odbyła się 21 października 2021 roku na Jasnej Górze. W tym roku medale przyznano 15 osobom i instytucjom.
O. Tadeusz Gruca SVD urodził się w 1933 roku w miejscowości Klepaczka w diecezji częstochowskiej. W 1949 roku wstąpił do Niższego Seminarium Księży Werbistów w Bruczkowie Wielkopolskim, a poźniej do Misyjnego Seminarium Duchownego Księży Werbistów w Pieniężnie. Święcenia kapłańskie przyjął 28 stycznia 1962 roku i został skierowany na kurs pastoralny do Domu Misyjnego św. Małgorzaty w Bytomiu. W latach 1963-1965 był wikariuszem w parafii Krajnik Górny w diecezji szczecińsko-kamieńskiej. We wrześniu 1965 r., razem z grupą 20 polskich werbistów, wyjechał do Indonezji.
Po kursie języka indonezyjskiego w Mataloko, pracował w parafii Betun na wyspie Timor. W latach 1966-1976 był proboszczem w Kada. W 1977 r. został przeniesiony do Mangulewa na wyspie Flores. Dwa lata później został mianowany ekonomem Domu Prowincjalnego w Mataloko, skąd po kilku latach przeniesiono go na parafię w Raja.
O. Tadeusz Gruca SVD (fot. Andrzej Danilewicz SVD)
W swojej misjonarskiej działalności o. Tadeusz dał się poznać nie tylko jako gorliwy duszpasterz, lecz również jako utalentowany budowniczy i dobry gospodarz. Wybudował ponad 150 obiektów, w tym kilka kościołów. Organizował i prowadził kursy budowlane. Po kilku latach takiej działalności mógł założyć na Flores firmę budowlaną, w której zatrudnił kilkudziesięciu pracowników. Firma ta budowała nie tylko kościoły, klasztory czy pomieszczenia parafialne, ale też internaty, przedszkola, szkoły oraz gmachy urzędów państwowych. W Mangulewa na Flores był to internat dla chłopców, w Raja szkoła średnia i zawodowa, internaty dla dziewcząt i chłopców oraz ośrodek zdrowia. W Ledalero na Flores wybudował było to Wyższe Seminarium Duchowne, zaś w Bai dom wypoczynkowo-rekolekcyjny. O. Gruca był także odpowiedzialny za całość prac budowlanych prowadzonych przez werbistów na tym terenie.
Za całokształt swej działalności zyskał on uznanie władz indonezyjskich, które odznaczyły go w 2000 r. Złotym Pierścieniem II stopnia.
Jego misjonarską działalność doceniono również w Ojczyźnie. W 2001 r. prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. W 2016 r. prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda odznaczył go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w roku 2017 Orderem Polonia Restituta.
O. Tadeusz Gruca SVD na jednej z prowadzonych przez siebie budów (fot. Andrzej Danilewicz SVD)
O. Feliks Poćwiardowski SVD urodził się 12 maja 1931 roku w Laskowicach niedaleko Świecia nad Wisłą. Po ukończeniu w 1945 r. szkoły podstawowej w pobliskim Jeżewie kontynuował naukę w liceum ogólnokształcącym w Chełmnie oraz liceum ekonomiczno-handlowym w Bydgoszczy. W 1950 r. wstąpił do Zgromadzenia Słowa Bożego i rozpoczął naukę w Misyjnym Seminarium Duchownym Księży Werbistów w Pieniężnie. Święcenia kapłańskie przyjął 1 lutego 1959 roku.
Otrzymał przeznaczenie do pracy misyjnej w Argentynie. Ponieważ komunistyczne władze nie wydały mu paszportu, przełożeni skierowali go do innych zadań. I tak w latach 1960-1961 był ekonomem w Domu Misyjnego św. Stanisława Kostki w Chludowie, w latach 1961-1962 pracował w Sekretariacie ds. Misji w Domu św. Wojciecha w Pieniężnie, a w latach 1962-1963 pracował duszpastersko w Krzywinie Gryfińskim.
W tym czasie jego rodzice podjęli decyzję o przekazaniu swej posiadłości w Laskowicach Zgromadzeniu Słowa Bożego. Gdy w 1975 r. nadeszła wreszcie zgoda władz na założenie tam placówki zakonnej o. Feliks, jako przełożony lokalnej wspólnoty, w ekspresowym tempie i z niezwykłym zapałem wybudował wielki kompleks zabudowań klasztornych – Dom Misyjny św. Arnolda Janssena. Pod jego kierownictwem i dzięki jego niestrudzonemu zapałowi w krzewieniu idei misyjnej miejsce to tętniło życiem i promieniowało animacją misyjna na bliższą i dalszą okolicę, a nawet na całą Polskę.
O. Feliks Poćwiardowski SVD (fot. Andrzej Danilewicz SVD)
Zaangażowanie w budowę domu oraz pozostałe obowiązki nie przeszkodziły o. Feliksowi w realizacji ogromnej pasji: filmowania i fotografii. W 1977 r. wyjechał do Afryki, aby zebrać materiały do swych pierwszych filmów dokumentalnych o pracy polskich misjonarzy. Od tamtego czasu o. Feliks zrealizował kilkadziesiąt filmów o tematyce misyjnej. Był z kamerą w Ghanie, Togo i na Wybrzeżu Kości Słoniowej (1977), a także w Indiach (1980), Japonii (1983), Indonezji (1987), Ameryce Południowej (1993) oraz w Chinach, Hongkongu i na Tajwanie (1995).
Jego filmy zdobywały liczne nagrody na festiwalach filmowych. Dokumenty „Gniezno wita Papieża”, „Pokój i miłość” oraz „Nagasaki” otrzymały I nagrodę na Festiwalu Filmów Katolickich w Niepokalanowie (1986), dokument „Wyspa Bali” III nagrodę na Światowym Festiwalu Filmów Niezależnych UNICA w Berlinie (1988), zaś dokument „Ojciec Piech” II nagrodę na Festiwalu Filmów Katolickich w Niepokalanowie (1989).
Filmową wizytówką o. Feliksa jest jednak film „Tak niewiele potrzeba do radości” zrealizowany w 1980 roku. Film ten prezentuje sylwetkę dzisiejszego Sługi Bożego, o. Mariana Żelazka SVD. Otrzymał on I nagrodę na Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Warszawie (1982); I nagrodę na Festiwalu Filmów Katolickich w Niepokalanowie (1986) oraz III nagrodę na Światowym Festiwalu Filmów Niezależnych UNICA w Austrii (1984).
O. Feliks Poćwiardowski SVD podczas jednego z wywiadów w 2018 roku (fot. Krzysztof Kołodyński SVD)
Filmy o. Poćwiardowskiego emitowane były wielokrotnie w Telewizji Polskiej, zaś sam autor był gościem licznych programów podróżniczych emitowanych przez różne stacje telewizyjne. Zasiadał również wielokrotnie w jury Międzynarodowego Festiwalu Filmów i Multimediów w Niepokalanowie. Do tego wygłaszał liczne prelekcje, pisał artykuły i podejmował wiele aktywności o charakterze misyjnym.
Od 1987 roku o. Feliks był przez kilkanaście lat Koordynatorem ds. Środków Społecznego Przekazu w Polskiej Prowincji SVD. Jest członkiem honorowym Katolickiego Stowarzyszenia Filmowego. W 2000 r. z jego inicjatywy w laskowickim klasztorze powstało Katolickie Liceum Księży Werbistów „Collegium Verbinum”, którego był pierwszym dyrektorem.
W 2019 r. o. Feliks Poćwiardowski obchodził Diamentowy Jubileusz Kapłaństwa. Przemawiając podczas tej uroczystości powiedział m.in.: „Jestem naprawdę szczęśliwy, że jako zakonnik, misjonarz i kapłan, a jednocześnie budowniczy, filmowiec i podróżnik, mogę przekazywać Prawdę Bożą”.
Podczas tegorocznej edycji gali “Benemerenti in Opere Evangelizationis” o. Tadeusz Gruca został wyróżniony w kategorii dla najbardziej zasłużonych na polu misyjnym, zaś o. Poćwiardowski w kategorii “Promocja medialna misji”. W imieniu laureatów wyróżnienia odebrali o. Sylwester Grabowski SVD, prowincjał Polskiej Prowincji oraz o. Andrzej Danilewicz SVD, prowincjalny Sekretarz ds. Misji.
Ojcowie Tadeusz Gruca i Feliks Poćwiardowski to kolejni werbiści wyróżnieni tym zaszczytnym medalem. Wcześniej otrzymali go o. Antoni Koszorz (2017) i o. Piotr Nawrot SVD (2019), a także Siostry Służebnice Ducha Świętego od Wieczystej Adoracji, założone w Steylu przez św. Arnolda Janssena.
Więcej o tegorocznej gali “Benemerenti in Opere Evangelizationis”
O. Sylwester Grabowski SVD odbiera wyróżnienie dla o. Feliksa Poćwiardowskiego (fot. Andrzej Danilewicz SVD)
Awers i rewers medalu "Benemerenti in Opere Evandelizationis"