Dzień 27 sierpnia 1892 roku był niewątpliwie dniem historycznym dla całego naszego zgromadzenia, a w szczególności dla werbistów i Kościoła w Togo. Po pięciu tygodniach podróży na pokładzie statku „Erna Wörmann” pięciu pierwszych werbistów przybyło do Togo.
Byli to ojcowie Johannes Schäfer i Mathias Dier oraz trzej bracia: Johannes, Norbertus i Venantius. Nazajutrz, 28 sierpnia, w święto św. Augustyna, biskupa i doktora Kościoła, który jest jednym z naszych patronów, została odprawiona pierwsza na ziemi togijskiej Msza Święta.
Miało to miejsce w Lomé, w salonie domu, w którym tymczasowo zamieszkali misjonarze. Data ta jest oficjalnie uznawana za początek Kościoła katolickiego w Togo.
27 sierpnia 2017 roku minęło dokładnie 125 lat od tamtego wydarzenia. Aby to uczcić, 8 września 2017 roku, w Święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny i w 142. rocznicę założenia Zgromadzenia Słowa Bożego, prowincja Togo-Benin oficjalnie rozpoczęła obchody jubileuszowe. Hasłem, które towarzyszy tym wydarzeniom, są słowa zaczerpnięte z Ewangelii św. Jana: „Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam” (J 20,21b).
Główne uroczystości miały miejsce na terenie werbistowskiej Parafii Matki Boskiej pod Krzyżem (Notre Dame Sous la Croix) w Agbalépédogan w Lomé. Mszy przewodniczył prowincjał o. Séraphin Kpakpayi SVD. Komitet organizacyjny złożony z trzech werbistów, dwóch sióstr (jednej SSpS i jednej SSpSAP) a także dwóch świeckich, reprezentujących dwa nasze stowarzyszenia (Amis de la SVD i Associés de la SVD), zaproponował wiele różnych wydarzeń.
Msza Św. rozpoczynająca jubileusz
11 listopada 2017 roku uroczyście otwarto wystawę archiwalnych zdjęć autorstwa naszych współbraci z lat 1894-1917. Składała się ona z 75 fotografii ukazujących pracę werbistów, sióstr SSpS, a także życie codzienne ludności. 50 tych zdjęć otrzymaliśmy z werbistowskiego muzeum w Steylu, a reszta pochodzi z naszego archiwum. Przez miesiąc wystawa była prezentowana w Centrum Chrystusa Odkupiciela, potocznie zwanym „Brother Home”. Następnie wystawa gościła w dwóch naszych parafiach w Lomé, a także w naszym domu prowincjalnym. Obecnie prezentowana jest w diecezji Kara na północy Togo.
Kolejnym wydarzeniem był Tydzień SVD zorganizowany w dniach 15-21 stycznia 2018 roku. Był on przygotowany we współpracy ze wszystkimi koordynatorami naszych apostolatów. Miał na celu ukazanie charyzmatu oraz pracy werbistów w Togo i na świecie. Była to okazja do przypomnienia historii związanej z przybyciem naszych współbraci i początkach ich pracy.
Trzecim, bardzo ważnym dla nas werbistów i całego Kościoła katolickiego w Togo wydarzeniem, było sympozjum naukowe (29-31 maja 2018), realizowane pod hasłem: „Kościół Katolicki w Togo. Nowe wyzwania ewangelizacyjne po 125 latach”. W organizacji tego wydarzenia pomagał mi o. Jean Prosper Agbagnon SVD, dyrektor Instytutu Pedagogiki Religijnej św. Pawła. W czasie tego trzydniowego sympozjum można było wysłuchać sześciu konferencji. Główny temat został zaprezentowany z punktu widzenia historycznego, biblijnego, eklezjologicznego, misjologicznego, antropologicznego i pastoralnego.
Wydarzenie to było na żywo transmitowane przez Radio Maria-Togo. Była to okazja do refleksji nad wyzwaniami, które czekają Kościół katolicki w Togo, po 125. latach ewangelizacji rozpoczętej niegdyś przez werbistów, kontynuowanej przez misjonarzy Stowarzyszenia Misji Afrykańskich, a obecnie realizowanej głównie przez lokalne duchowieństwo diecezjalne i zakonne.
O. Marek Pogorzelski SVD wyjaśnia zgromadzonym znaczenie logo jubieluszu
To zaledwie trzy z licznych wydarzeń, które wpisały się w nasz jubileusz. Inne, równie ciekawe, trwają nadal. Wszystkie mają na celu upamiętnienie posłania do Togo pierwszych misjonarzy. Warto przypomnieć, że Togo jest trzecim po Chinach i Argentynie, a zarazem pierwszym w Afryce krajem, do którego św. Arnold Janssen posłał swoich misjonarzy.
Pierwszy okres pracy werbistów w Togo trwał zaledwie 26 lat, do rozpoczęcia I wojny światowej. Jej rezultaty były jednak wspaniale. Następnie, przez długie lata, nasze zgromadzenie starało się o ponowne utworzenie misji w Togo. Nastąpiło to dopiero po 60-ciu latach. Na zaproszenie śp. bp. Chrétien Matawo Bakpessi, ordynariusza diecezji Sokodé (północna część kraju), werbiści powrócili do Togo w czerwcu 1974 roku i przejęli trzy parafie.
Według statystyk z 1 stycznia 2018 roku, prowincja Togo-Benin pod wezwaniem „Ad Verbum Incarnatum” liczy 49 misjonarzy w ślubach wieczystych i jednego w ślubach czasowych. Pracują oni w pięciu z siedmiu diecezji Togo oraz w dwóch diecezjach Beninu. Blisko czterdziestu togijskich misjonarzy pracuje w różnych częściach świata, z czego trzech w Polsce.
Togo jest jedynym krajem na kontynencie afrykańskim, gdzie pracują wszystkie trzy zgromadzenia założone przez św. Arnolda. W 2017 wszystkie obchodziły swoje okrągłe rocznice: werbiści 125, siostry SSpS 120 i siostry SSpSAP 20 lat od przybycia do Togo. 7 października 2017 wspólnie dziękowaliśmy za te piękne jubileusze w klasztorze Św. Ducha u naszych sióstr klauzurowych.
Kulminacja obchodów jubileuszowych, 125 lat od przybycia pierwszych werbistów do Togo, przewidziana jest na niedzielę 26 września 2018 roku.
Marek Pogorzelski SVD, Togo
Za: Komunikaty SVD
Prowincjał Séraphin Kpapkpayi SVD otwieta wystawę w Centrum Chrystusa Odkupiciela